سرویس یادداشت هه وال موکریان، شاه ۳۷ سال حکومت کرد و بختیار ۳۷ روز . اما در حالیکه شاه بر اثر بیماری و آوارگی در باقیمانده عمرش، نقش سیاسی مهمی ایفا نکرد، بختیار در تبعید به مهم ترین مخالف دولت انقلابی تبدیل شد. بازخوانی نقش شاهپور بختیار اکنون به چالشی عمده برای تاریخنگاران و نسل های جوانتر تبدیل شده است. برخی تحت تاثیر رویدادهای پس از انقلاب از وی به دلیل «پذیرش شجاعانه» نخست وزیری ستایش می کنند. آنها انگیزه وی را دوراندیشی و نگرانی از بابت آینده می خوانند. این داوری با این چالش مهم روبروست که بختیار برای اقدام علیه جمهوری اسلامی به همکاری تنگاتنگ با صدام حسین پرداخت و حتی گفته می شود یکی از مشوقان او برای حمله به ایران بود. این مساله نه تنها می تواند وی را در معرض اتهام خیانت به وطن قرار دهد، بلکه موجبات تشکیک درباره انگیزه وی از پذیرش نخست وزیری و تشکیل «حکومت مشروطه» را هم فراهم و بالقوه موید نظر دوستانش در جبهه ملی باشد که او را به جاه طلبی متهم می کردند.
در سند ذیل نه تنها از همکاری بختیار با بغداد گفته شده، بلکه به نام سه شخصیت کرد ایرانی به عنوان همکاران مشترک بختیار و دولت عراق هم اشاره می شود: صلاح مهتدی، شیخ عزالدین حسینی و یکی از برادران شیخ عثمان نقشبندی.
سند نام شخصیت چهارم را نیاورده، یحتمل به این دلیل که منبع خبر بوده است.
یک رهبر کرد با ۲۵۰۰ مرد مسلح که ماهیانه از بغداد پول می گیرند، چه کسی می تواند باشد؟
غیر از سه گروه یاد شده در سند، یعنی کومله، دفتر ماموستا و سپاه رزگاری، دو گروه فعال دیگر در کردستان وجود داشت: حزب دمکرات کردستان ایران و شاخه کردستان فدئیان خلق.
حزب دمکرات که عمده ترین گروه کرد بود، نام آورتر از آن است که نامش با ضمیر نامشخص ذکر شود و در مقطع فوق حدود ده هزار نفر نیرو داشت.
از فدائیان خلق هم به عنوان یک سازمان تندرو مارکسیستی بعید است در کوشش هایی به هدف اعاده سلطنت سهیم شود.
با این وصف یک جریان دیگر می ماند: دار و دسته سردار جاف که ترکیبی از علائق عشیرتی، سوابق پررنگ همکاری با رژیم شاه و خونخواهی سالار جاف برادر اعدام شده سردار، می توانست آنها را به پیاده نظام تلاشهای معطوف به براندازی جمهوری اسلامی و بازگرداندن سلطنت تبدیل کند.
این گمانه زنی با سندی دیگر که در کتاب کودتای ایرانی، نوشته مارک گازیوروسکی آمده، می تواند قفل معما را باز کند.
در کتاب مذکور با نقل قول از یک سند سی آی ای آمده: دولت آمریکا در پی جمع آوری اطلاعات درباره حزب دمکرات به عنوان بزرگترین سازمان کرد بود. سیا به این منظور با سردار جاف و برادر زنش ارتباط برقرار می کند. در چند ملاقات جاف می گوید دارای ۱۵۰۰ مرد مسلح است و مستقیما با برادر صدام، برزان تکریتی کار می کند و هدفش اعاده سلطنت است.
در اینجا به بختیار اشاره نشده ولی واضح است که وی در راس محافل فعال سلطنت طلب قرار داشت.
آخرین ملاقات در شهریور ۵۸ صورت گرفته که با تاریخ سند ذیل همخوانی دارد. آنها در ملاقات با سیا می گویند که حزب دمکرات در جلب حمایت شوروی ناکام مانده و در پی برقراری رابطه با برخی کشورهای سوسیالیستی دیگر است. همکاری صلاح مهتدی با سلطنت طلبان بعنوان گرداننده اصلی کومله و دفتر حسینی، معمایی دیگر است که شاید با تئوری جاه طلبی شخصی قابل تبیین باشد.
اصل سند:
بختیار نخست وزیر پیشین ایران، در نظر دارد در نیمه ماه مارس ۱۹۸۰ اقدام به سرنگونی دولت انقلابی ایران نماید. بختیار از محل اقامت تبعیدی خویش در پاریس به بغداد سفر کرد تا مخفیانه با رئیس جمهور عراق صدام حسین در مورد حمایت عراق از برنامههای وی برای بازگشت به قدرت مشورت کند. بختیار از توانایی خود، برای بازگشت به قدرت در تهران با پشتیبانی عناصر وفادار نیروهای مسلح، ابراز اطمینان کرد. بختیار، رهبر مقاومت، گفت در انتظار حمایت سیاسی و نظامی عمده ای از جنبش خویش توسط دولت عراق است.
رهبر کرد گفت که او ، به همراه نمایندگان سه سازمان کرد دیگر ، در ۲۰ فوریه در بغداد یا مکانی در آن نزدیکی دیدار خواهند کرد تا بین خود، عملیات نظامی و عملیات دولت عراق، در حمایت از کودتای برنامه ریزی شده توسط بختیار هماهنگ کنند.
وی دیگر نمایندگان شرکت کننده در جلسه را صلاح مهتدی از کومله (سازمان انقلابی زحمتکشان کردستان ایران)، یکی از برادران شیخ عثمان نقشبندی،که نام او مشخص نیست و شیخ عزالدین حسینی معرفی کرد. رهبر کرد اظهار داشت که وی تقریباً ۱۰۰۰۰۰ دینار عراقی (۳۰۰،۰۰۰ دلار) ماهانه از بختیار برای حمایت از ۲۵۰۰ فرد مسلح در سازمان خود دریافت میکند. وی گفت كه تمام امور مربوط به این حمایت و حركتهای نظامی آنها در كردستان را از عراق [صفحه ۴۷۹] با بارزان، برادر ناتنی رئیس جمهور صدام و رئیس سرویس مخفی غیر نظامی عراق هماهنگ می كند.
منبع: کتابخانه کارتر، امور امنیت ملی
انتهای پیام/
Wednesday, 29 March , 2023